Pierwsze niepokojące objawy autyzmu
Drogi rodzicu...
Twoje obawy powinno wzbudzić, jeżeli dziecko w wieku około 2 lat:
- nie reaguje na własne imię, pomimo prawidłowego słuchu;
- nie nawiązuje kontaktu wzrokowego lub nawiązuje krótkotrwały/wybiórczy kontakt wzrokowy;
- preferuje aktywność samotną (nie rozumie zasad gier i zabaw, niepisanych reguł obowiązujących podczas tych aktywności);
- nie rozumie zakazów/nakazów, znaczenia słów TAK/NIE, często nie używa tych słów, nie kiwa główką na znak potwierdzenia, zaprzeczenia;
- traktuje inne osoby instrumentalnie, np. nawiązuje kontakt jedynie, gdy czegoś chce – prowadzi wówczas rękę dorosłego w kierunku obiektu zainteresowań;
- przejawia zaburzenia przetwarzania sensorycznego (w obrębie zmysłu smaku, węchu, wzroku, słuchu, dotyku);
- ma ograniczoną/wybiórczą dietę;
- nie dzieli się uwagą z innymi osobami, np. nie dzieli się swoją aktywnością, nie chwali się osiągnięciami;
- przejawia zaburzenia snu (np. sen krótki, przerywany, często wybudza się w nocy z krzykiem, płaczem i trudno je jest wówczas uspokoić);
- nie mówi lub jego mowa nie służy do komunikowania się z otoczeniem;
- prezentuje tzw. echolalie, tzn. powtarza zasłyszane słowa, zwroty z bajek, filmów, wypowiedzi innych osób bezpośrednio lub w sposób odroczony, co nie służy do prawidłowej komunikacji;
- przejawia stereotypie ruchowe – wielokrotnie powtarzające się, specyficzne ruchy np. machanie rączkami, klaskanie, pocieranie dłonią po powierzchniach, podskakiwanie w miejscu, kręcenie się wokół własnej osi, itp.;
- nie lubi przytulania, dotyku;
- histerycznie reaguje na zabiegi pielęgnacyjne typu: obcinanie włosów, paznokci, kapanie się, czesanie, mycie zębów;
- nie podejmuje zabawy tematycznej, „na niby”, w „a ku-ku”;
- nieadekwatnie bawi się zabawkami np. kreci kółeczkami samochodu obserwując ich ruch;
- potrafi długo bawić się jednym, określonym przedmiotem przez długi czas;
- segreguje przedmioty, układa je w rzędy;
- jest szczególnie zainteresowane zabawkami dźwiękowymi, świetlnymi;
- ma specyficzne zainteresowania, np. fascynują je literki, cyferki, pociągi, sprzęt elektroniczny, ulotki, itp.;
- jest labilne emocjonalnie – szybko przechodzi od śmiechu do płaczu (lub odwrotnie), przejawia napady śmiechu nieadekwatne do sytuacji;
- przejawia niechęć do zmian w najbliższym otoczeniu, nowych osób oraz miejsc – często reaguje wówczas płaczem, krzykiem, agresją;
- nie uspokaja się, gdy rodzic bierze je na ręce;
- nie naśladuje rodziców, innych dzieci lub osób z najbliższego otoczenia;
- nie reaguje na stany emocjonalne innych osób typu śmiech, płacz, złość lub reaguje na nie nieadekwatnie, np. śmieje się, gdy druga osoba płacze.